Nieuws

Archief

DMOA's muurmelaar begroet voorbijgangers met geluiden

Foto: Muurmelaar - DMOA architecten i.s.m. onderzoeksteam K.U. Leuven

De Muurmelaar is een levende gevel die de bewegingen van voorbijgangers analyseert en
omzet in een landschap van klanken en ritmes. Het klinkt surreëel, maar het is geen fictie. De
interactieve gevel is verwerkt in het nieuwe hoofdgebouw van architectenbureau DMOA in
Leuven en werd ontwikkeld aan het Departement Architectuur van de KU Leuven.

De voorbije jaren heeft het architectenbureau DMOA werk gemaakt van een nieuwe
thuishaven aan de Ruelensvest. Om zijn nieuwe gebouw op een spannende manier in de buurt
te integreren, ging het op zoek naar een concept voor een ‘levende’ gevel. Die moest in staat
zijn om voorbijgangers te boeien en hen meer met elkaar in contact te brengen.
Die pittige uitdaging werd het onderwerp van de masterproef van KU Leuven-student Maarten
Houben, onder begeleiding van professor Andrew Vande Moere (onderzoeksgroep
Research[x]Design). “De bedoeling was was om de gevel zelf geluid te laten maken, alsof de
architecturale materialen kunnen spreken”, zegt Maarten Houben.
“Na verschillende experimenten kozen we ervoor om de instrumenten in de kaders van de
ramen te verwerken. Onder de dorpel van elk raam werd een kastanjehouten blokje bevestigd,
samen met een elektronisch gestuurd hamertje. Als de camera, die eveneens verborgen zit in
de gevel, een voorbijganger opmerkt, dan worden de houtblokjes van 17 ramen ritmisch
aangeslagen. Je kan het effect vergelijken met een grote xylofoon. Als iemand voorbij het
gebouw wandelt, ontstaat er een geluidslandschap van houtklanken met verschillende tonen
en ritmes.”
De interactieve gevel, die de naam Muurmelaar kreeg, slaat niet alleen geluiden uit, maar
past die ook aan aan de bewegingen, richtingen en snelheden van de voorbijgangers.
“Iemand die haastig voorbij het gebouw wandelt, zal een ander ritme veroorzaken dan een
slenterend persoon”, legt professor Vande Moere uit. “Ook meerdere voorbijgangers kunnen
worden herkend en hun toevallige ontmoeting wordt in de verf gezet met een speciaal
effect. Op die manier wordt het bewandelen van een banaal pad onverwacht een spannende
ervaring.”

In dit filmpje ontdek je hoe de Muurmelaar werkt.

De introductie van de levende gevel is in de buurt niet onopgemerkt voorbij gegaan, zegt
Benjamin Denef van DMOA. “We hebben in de eerste weken al verschillende positieve reacties
gekregen. We zien dat mensen hun route aanpassen om langs het gebouw te wandelen,
joggers houden hier halt, groepen kinderen lopen het pad op en af. Er is al zelfs een vrouw ons
bureau binnengestapt om te vertellen dat ze er ‘zo gelukkig van werd’. Dat is wat we voor ogen
hadden: een frivool element dat een kenteken en een ontmoetingsplaats voor de buurt kan
worden.”
De onderzoekers van de KU Leuven gaan ook verder opvolgen wat de levende gevel
teweegbrengt. “We willen meten hoe mensen reageren op de verschillende dynamische
reacties van de gevel, en hoe deze dialoog tussen mens en gebouw een betekenis kan krijgen
die het functionele overstijgt”, vervolgt professor Vande Moere.
“In architectuur worden moderne technologieën vaak gebruikt voor functionele
domoticatoepassingen zoals het automatisch aanpassen van ventilatie, verwarming of
verlichting. Maar door de architectuur zelf op een meer subtiele en interactieve manier in te
zetten willen we kijken hoe dit de ervaring van mensen kan beïnvloeden. Zo is er in de context
van kantoren of ziekenhuizen nog veel potentieel om de ruimtelijkheid dynamisch te
veranderen aan de steeds wisselende menselijke activiteiten die er plaatshebben.”

Meer informatie
• www.muurmelaar.be
• Onderzoeksgroep: http://rxd.architectuur.kuleuven.be
• Architectenbureau: http://dmoa.be
Contact
• Maarten Houben, Research[x]Design, Departement Architectuur KU Leuven, e-mail:
maarten.houben1@kuleuven.be, gsm: 0476 01 79 69
• Professor Andrew Vande Moere, Research[x]Design, Departement Architectuur KU Leuven, email:
andrew.vandemoere@kuleuven.be, gsm: 0489 33 68 10
• Benjamin Denef, DMOA Architects, e-mail: benjamin@dmoa.be, gsm: 0477 66 06 89