Nieuws

Archief

de woningPAS-OP

Wie een huis koopt krijgt binnenkort een woningpas: een stappenplan om de woning energievriendelijk te renoveren.

We kennen allemaal de gevallen waarbij net een aantal jaren geleden, met overheidssubsidies, de ramen vernieuwd zijn en later blijkt dat eigenlijk het schrijnwerk moet herzien worden om de bouwknopen op te lossen. De luxe om met dit soort van mislopen kansen en verkeerde beslissingen verder te gaan, hebben we niet meer. Een (dwingende) leidraad om eenduidig richting een energetisch performant gebouwenpatrimonium te gaan dringt zich op. Kan de woningPAS hierop een antwoord zijn?

De renovatie van een woning is geen statisch gegeven. De noden van de huidige bewoners of van de toekomstige nieuwe bewoners na verkoop of verhuur zijn dynamisch in de tijd. De analyse van de potenties van een gebouw is het resultaat van een overleg tussen degene die het onderzoek uitvoert en de opdrachtgever en is altijd een momentopname.

Iedereen die in de praktijk al met renovaties geconfronteerd is geweest, weet maar al te goed dat deze alle kanten kunnen uitgaan. Wat interessant is voor de ene bouwheer, is dit niet voor de andere. Wat slechts het afbreken waard is voor de ene, is het toppunt van charme voor de andere. Het opmaken van een renovatieplan is niet slechts boekhouderswerk. Het vergt een doorgedreven kennis van de lezing van een bestaand gebouw en van de potenties. Degene die echter pretendeert dat hij op heden de juiste lezing kan doen tot 2050, rekening houdend met veranderend eigenaarschap en een veranderende maatschappij, die heeft het aan het verkeerde eind. Iedereen die in de praktijk staat weet dat soms 5 jaar ver kijken al een hele uitdaging is, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie.

• de opmaker van de WoningPAS dient de kunst te beheersen van een gebouw gelaagd te kunnen lezen, waarbij parameters zoals stabiliteit, bouwfysica, programmatorische flexibiliteit, cultuurhistorische waarde, architecturale belevingswaarde, culturele en materiële duurzaamheid, stedenbouwkundige inbedding en financiële haalbaarheid grondig geanalyseerd worden en gesynthetiseerd kunnen worden. Dit zijn eigenschappen waar een goede gemotiveerde architect over beschikt.
• De WoningPAS mag geen statisch document zijn. De mogelijkheid dient te bestaan om de WoningPAS bij te sturen aan wijzigende noden van mogelijk wijzigende gebruikers en aan een wijzigende maatschappelijke context. De lezing van het gebouw van een nieuwe gebruiker kan haaks staan op een voorgaande lezing, die verankerd in het traject is opgenomen in de WoningPAS, maar kan echter, uit energetisch standpunt even of zelfs meer valabel zijn. Het meest duurzame gebouw is het gebouw dat zich als een kledingstuk laat aanpassen aan de nieuwe gebruiker. De mensen die met erfgoed omgaan, kunnen maar al te goed meespreken over deze moeilijke evenwichtsoefening.
• Indien de WoningPAS onterecht potenties van een gebouw blokkeert, zal dit eveneens leiden tot een onterechte waardevermindering van een gebouw. De problemen die hieruit kunnen voorvloeien kennen we ondertussen uit de ervaringen met de Inventaris Onroerend Erfgoed.
• Het WoningPAS mag niet in de val trappen van het EPC, dat vaak opgemaakt wordt omdat het nu eenmaal moet, maar met een gebrek aan serieux en motivatie. Hierdoor is het instrument dan ook in een snel tempo gedevalueerd en heeft het zijn doel gemist. Zoals reeds geschetst, zijn de parameters die in de WoningPAS moeten opgenomen worden nog veel complexer dan deze bij een EPC. Indien dit niet op een ernstige en toekomstgerichte manier wordt opgemaakt door mensen die in alle bovenstaande disciplines thuis zijn en die dit niet enkel als seriewerk zien, dan zal ook de WoningPAS een maat voor niets zijn.

Dynamische regelgeving is ons vakgebied niet vreemd. Denken we maar aan de uitdaging die we zijn aangegaan met het meer dynamisch maken van onze bestemmingsplannen door de introductie van structuurplannen. Regelgeving die veeleer intenties vastlegt in plaats van harde grenzen, en die mogelijkheid laat tot bijsturing en project- en tijd-specifieke invulling. De vrijheidsgraad die hierin besloten zit moet echter gedurende heel het traject goed bewaakt worden. Dit vergt competente mensen bij de opmaak, bij de evaluatie van de uiteindelijk concrete planvoorstellen en bij de handhaving.

BVA zal dan ook graag constructief verder meedenken in de verdere uitwerking van het RenovatiePACT.